Đặc điểm giải phẫu xương đầu mặt cổ chi tiết

Tổng quan giải phẫu xương đầu mặt cổ

Mô tả:

Xương đầu mặt được chia làm 2 phần đó là khối xương sọ và khối xương mặt.

Khối xương sọ sẽ tạo thành hộp sọ não bao gồm:

• Phía trước là xương trán
• Phía trên là xương đỉnh
• Phía sau là xương chẩm
• Hai bên là xương thái dương
• Phía trong hốc mắt là xương bướm và xương sàng

Còn lại là khối xương mặt để tạo thành sọ mặt.

Tổng quát về sọ người: sọ được xem là một khối lập phương gồm có 6 mặt:

• Mặt ở phía trước: nhìn từ đây ta thấy sọ có dạng hình oval với phía trên mở rộng hơn phía dưới. Tức là từ trên trở xuống khung sọ não sẽ thu hẹp dần.
• Hai mặt bên trái, phải
• Mặt ở phía trên
• Măt ở phía dưới
• Mặt ở phía sau

Đây là video giải phẫu xương đầu mặt cổ chi tiết:

Giải phẫu mặt trên xương đầu mặt cổ

Từ đây ta quan sát thấy phía trên là phần trán của khối xương sọ não và phía dưới là khối xương mặt. Khối xương sọ não và sọ mặt của khối xương mặt trước sẽ tạo thành ổ mắt, ổ mũi, ổ miệng ở phía trong. Nếu như các bạn dùng một đường giữa để chia đôi hộp sọ ra thì các bạn sẽ thấy rằng ở hai bên đường giữa từ trên xuống dưới sẽ là: ụ trán, cung mày và dưới là bờ trên ổ mắt.

Tiếp theo ta chia ổ mắt thành 3 phần bằng 1 đường thẳng ta sẽ có một cấu trúc là lỗ trên ổ mắt (trái, phải) nằm ở chỗ nối giữa 2/3 ngoài và 1/3 trong của bờ trên ổ mắt. Lỗ trên ổ mắt sẽ có động mạch trên ổ mắt và nhánh ngoài của thần kinh trên ổ mắt đi qua. Giả sử như phần xương này mà không tạo thành một cái lỗ ở trên ổ mắt thì chúng ta sẽ có vít trên ổ mắt.

Xương trán khớp với 2 xương mú sẽ tạo thành một chỗ lõm vào được gọi là gốc mũi.

Ổ mắt nằm ở hai bên với bờ ngoài được tạo bởi mỏm trán của xương gò má và mỏm gò má của xương trán. Bờ trong ổ mắt được tạo thành bởi xương hàm trên và xương trán.

Phần giữa của mắt trước đó là xương hàm trên và ổ mũi. Mô tả ổ mũi có dạng hình lê với phía trên là bờ dưới của xương mũi. Hai bên là khuyết mũi của xương hàm trên. Xương hàm trên ở mặt trước sẽ có một cấu trúc đó là lỗ dưới ổ mắt, có mạch máu và thần kinh dưới ổ mắt đi qua. Thường lỗ dưới ổ mắt sẽ nằm cách khoảng 1cm dưới của bờ dưới ổ mắt trên đường trung điểm đi qua bờ dưới ổ mắt. Các bạn có thể thấy rằng thường lỗ dưới ổ mắt nằm ở vị trí rất nhạy cảm.

Mặt trước hộp sọ có xương hàm trên, phía dưới của xương hàm trên gọi là xương hàm dưới với lồi cằm nhô ra phía trước. Hai bên lồi cằm có lỗ cằm có mạch máu và thần kinh cằm đi qua.

Đặc điểm giải phẫu mặt trên của khối xương sọ

Quan sát từ mặt trên xuống ta thấy mặt trên xương sọ có hình bầu dục. Ở mặt này ta sẽ thấy được 4 xương:

• Xương trán ở phía trước
• Hai xương đỉnh nằm ở 2 bên
• Phần trai của xương chẩm nằm ở phía sau

Đỉnh đầu nằm ở vị trí cao nhất ở mặt trên, Ụ đỉnh là phần nhô ra nhất của hai bên. Mặt trên có hai đường khớp:

• Khớp dọc nằm ở đường giữa, khớp giữa hai xương đỉnh với nhau.
• Khớp vành khớp giữa xương trán và hai xương đỉnh.

Theo PGS.BS Nguyễn Trọng Nghĩa nghiên cứu và thấy rằng ở trên đường giữa, khớp vành cách gốc mũi khoảng 11-12cm.

Ở một góc nhìn nghiêng ta sẽ thấy ống tai ngoài, khóe mắt ngoài nếu như kẻ một đường thẳng giữa chúng thì khớp vành nằm trên đường trung điểm của đường thẳng đó.

Khớp vành và khớp dọc đều là loại khớp răng cưa.

Cấu trúc giải phẫu mặt sau của hộp sọ

Ta có thể dễ dàng quan sát được 3 xương:

• Xương chẩm nằm ở sau dưới
• Xương đỉnh ở 2 bên
• Một phần của xương thái dương

Ở mặt sau có một cấu trúc giải phẫu quan trọng đó là: ụ chẩm ngoài, 2 bên ta sẽ thấy có đường gáy dưới và trên nằm song song với nhau. Phía dưới của ụ chẩm ngoài là mào chẩm ngoài. Ụ chẩm ngoài cùng với đường gáy và những vùng xương gồ ghề xung quanh chính là chỗ bám của các cơ ở cổ.

Đặc biệt ở mặt sau chúng ta sẽ quan sát được một vùng được gọi là Asterion nằm ở chỗ nối của ba đường khớp: khớp nam đa, khớp chẩm chủm và khớp đỉnh chủm. Nó thường nằm sau dưới của chỗ đổ giữa xoang ngang và xoang sigma.

Khi xoay hộp sọ ra mặt sau, bạn có thể dễ dàng quan sát thấy một đường khớp nam đa. Khớp chẩm chủm là khớp nằm giữa xương chẩm và phần chủm của xương thái dương. Khớp đỉnh chủm nằm giữa xương đỉnh và phần chủm của xương thái dương.